CÁC PHẪU THUẬT MẮT

1. Phẫu thuật cataracte ( cườm khô):

- Cataracte là gì ?

- Kỹ thuật mổ: có nhiều phương pháp mổ với kỹ thuật được cải tiến ngày càng hoàn thiện và nhẹ nhàng hơn:

+ Mổ lấy cườm trong bao ( ICCE : IntraCapsular Cataract Extraction)

Có tên gọi như vậy vì kỹ thuật này sẽ lấy thuỷ tinh thể ( cườm ) cùng toàn bộ vỏ bọc của nó. Đây là kỹ thuật đã có từ rất lâu, hiện tại chỉ còn được sữ dụng trong vài trường hợp hạn chế. Thời gian phục hồi thị lực lâu và người bẹnh cần phải đeo kính từ + 8 D đến +11 D bên ngoài.

+ Mổ lấy cườm ngoài bao ( ECCE: ExtraCapsular Cataract Extraction ), đặt thuỷ tinh thể nhân tạo:

Với kỹ thuật này, nhân thuỷ tinh thể sẽ được lấy ra, để lại vỏ bọc phía sau để nâng đở cho thuỷ tinh thể nhân tạo được đặt vào.Kỹ thuật nàyđược phát triển từ hơn 10 năm trở lại đây, thao tác nhẹ nhàng, đem lại thị lực tốt sau vài tháng.

+ Mổ lấy cườm theo phương pháp Phaco ( Phacoemulsiphication) :

Đây là kỹ thuật mới, bắt đầu được ở Việt Nam trong vòng 3 năm nay, ưu điểm của phương pháp này so với ECCE là thời gian phục hồi thị lực ngắn hơn, ít loạn thị sau mổ, bệnh nhân có thể nhìn được ngay sau mổ, nhưng về lâu dài thì kết quả cũng không chênh lệch nhiều so với người được mổ với phương pháp ECCE.

Nhược điểm của phương pháp này là giá tiền còn khá cao.

+ Mổ cườm bằng Laser:

Kỹ thuật này về cơ bản thì khác với phương pháp mổ Phaco: dùng tia Laser để phá nhân thuỷ tinh thể thay vì dùng sóng siêu âm như Phaco, tuy nhiên về thao tác cũng gần giống như Phaco và hiệu quả cũng không có nhiều khác biệt. Kỹ thuật này hiện chưa có tại Việt Nam.

2-Phẫu thuật Glaucome :

- Thế nào là Glaucome ?

- Kỹ thuật mổ: phẫu thuật Glaucome đã được thực hiện từ rất lâu, trãi qua bao nhiêu thời gian đã có nhiều cải tiến. Trong bài này tôi không đi sâu vào chi tiết các kỹ thuật mổ vì phức tạp và khó hiểu. Nguyên tắc cơ bản của các phẫu thuật Glaucome là tạo 1 đường dò để cho thuỷ dịch thoát ra khỏi nội nhãn, từ đó làm hạ áp lực nội nhãn xuống mức bình thường.

3- Phẫu thuật tạo hình và thẫm mỹ:

Phẫu thuật tạo hình và thẫm mỹ mi mắt là một phẫu thuật phức tạp và khó khăn, vì mi mắt có cấu tạo không giống các cơ quan khác, và có chức năng bảo vệ nhãn cầu. Nếu mi mắt không được tái tạo sau tổn thương hoặc tái tạo không đúng sẽ ảnh hưởng đến nhãn cầu, gây loét giác mạc có thể đưa đến mù loà

- Tạo hình mi mắt :

trong trường hợp mi mắt bị rách do tai nạn, có khối u lớn ở bờ mi, ung thư bờ mi, hở mi...cần phải được phẩu thuật tạo hình để lấy lại hình dáng như cũ, vừa mang tính thẫm mỹ, vừa trả lại chức năng bảo vệ nhãn cầu của mi mắt.

- Phẫu thuật thẫm mỹ:

@ Cắt da thừa mi trên và mi dưới :
sau tuổi 50 , da mi trên và mi dưới bắt đầu mất tính đàn hồi và bắt đầu xệ xuống, gây mất thẫm mỹ và cản trở tầm nhìn. Phẫu thuật các da thừa mi trên và mi dưới sẽ giúp bạn trông trẻ hơn, hoạt bát hơn.Phẫu thuật được thực hiện sau khi gây tê tại chổ.

@ Lấy mỡ mi trên và mi dưới:
cùng với thời gian, các túi mỡ trong hốc mắt ngày càng được tích tụ, đồng thời do vách ngăn hốc mắt bị suy yếu, các túi mỡ này sẽ lộ rõ ra làm mất thẫm mỹ. Phẫu thuật được thực hiện sau khi gây tê tại chổ.

@ Tạo mí đôi không cần phẫu thuật:
được thực hiện ở người trẻ, có nhu cầu tạo mí đôi. Thủ thuật nhẹ nhàng, chỉ cần gây tê tại chổ, không cần rạch da.

@ Sụp mi:
do bẩm sinh hoặc xuất hiện ở người già. Gây tê tại chổ hoặc gây mê nếu ở trẻ nhỏ. Đối với trẻ nhỏ, nếu sụp mi toàn bộ 1 hoặc 2 bên thì cần phải phẫu thuật càng sớm càng tốt, nếu sụp mi vừa thì nên phẫu thuật khi trẻ lên 7 tuổi, nếu sụp mi nhẹ thì có thể chờ đến khi trẻ lớn để có thể mổ gây tê.

4- Phẫu thuật điều trị cận thị:

Phẫu thuật cận thị đã được bắt đầu từ 1 thế kỷ trước. Có rất nhiều phương pháp và hiện nay vẫn chưa có phương pháp nào được coi là lý tưởng cả:

4.1- Tạo hình giác mạc:

-Ghép phiến hoặc tạo hình giác mạc phiến (Keratophakia - Lamellar Keratoplasty)

-Gọt giác mạc (Keratomileusis)

-Tạo hình giác mạc phiến tự động (Automated Lamellar Keratoplasty).

-Tạo hình biểu mô giác mạc ( Epikeratoplasty)-Kính đặt trong nhu mô giác mạc-Vòng đặt trong nhu mô giác mạc (Intracorneal Ring)

-Tạo hình giác mạc bằng chất keo.

4.2- Rạch giác mạc hình nan hoa:

Dùng dao kim cương để rạch những đường rạch ở ngoại biên giác mạc thành hình nan hoa,mục đích làm yếu giác mạc ngoại biên và do đó giác mạc ngoại biên phồng lên và làm phẳng giác mạc trung tâm, nhờ vậy độ hội tụ của giác mạc được giảm xuống.

Đây là phương pháp đơn giản, ít tốn kém, hiệu quả chấp nhận được đối với các cận thị -6 dioptries , do đó hiện nay vẫn còn được sử dụng ở nước ta và các nước phát triển. Phương pháp này không thể điều chỉnh được các cận thị -6 dioptries.

4.3-Đặt kính nội nhãn:

Đây là những kính bằng chất dẻo có kích thước thật mỏng để có thể đặt vào trong mắt. Kỹ thuật này khá nặng nề và gây nhiều biến chứng nên ít được ưa chuộng.

4.4-Mổ cận thị bằng tia Laser:

Có nhiều phương pháp mổ cận thị bằng Laser : Cắt giác mạc bằng quang đông (Photo Refractive Keratectomy ), Gọt giác mạc tại chổ bằng Laser ( LASIK), Gọt giác mạc bằng Laser để lại biểu mô (LASEK), mổi phương pháp có ưu và khuyết điểm riêng. Trong bài này tôi sẽ nói sâu vào kỹ thuật LASIK, là kỹ thuật hiện đang được sữ dụng rộng rãi ở nước ta ( Trung tâm Mắt, Bệnh viện An Bình, Bệnh viện Hồng Đức, Bệnh viện Trường ĐH Y Dược, Trung tâm Mắt Cao Thắng...)

Trong phương pháp Lasik, trước tiên người ta sẽ dùng dao vi phẩu để cắt 1 vạt giác mạc mỏng, sau đó dùng Laser Excimer để cắt bỏ phần nhu mô nằm dưới vạt giác mạc, mục đích làm cho giác mạc mỏng đi, rồi đậy vạt giác mạc lại mà không cần khâu. Ưu điểm của phương pháp này là thời gian phục hồi nhanh, độ chính xác cao, không đau, người bệnh có thể trở lại làm việc sau 1-2 ngày, và chữa được những trường hợp cận thị đến - 10 dioptries hoặc hơn. Tuy nhiên có thể xảy ra biến chứng như mất vạt giác mạc, vạt bị nhăn gây loạn thị, sẹo giác mạc hoặc tổn thương hoàng điểm...